محمد مهدی هراتی

نام : محمدمهدی

نام خانوادگی : هراتی

تاریخ تولد : 1321

سال انتخاب : 1377

برگزیده شده در حوزه : امور هنری

منتخب دوره : پنجم

 
محمد مهدی هراتی در سال 1321 در شهر قوچان دیده به جهان گشود. وی تحصیلات مقدماتی و متوسطه را درقوچان و مشهد به پایان رساند . و سپس درتهران، وارد دانشگاه شد و درجه دکتری درنقاشی و هنرهای سنتی را از وزارت علوم تحقیقات و فناوری کسب کرد. پس از تدریس هنر و ریاضی در روستاهای مرزی خراسان، وارد انستیتو هنری تهران شد و از آن پس در محضر استادان صاحب نام ایران شاگردی کرد سپس خود صاحب تألیف و تدوین آثار بی‌شماری در عرصة هنر شد. هنگام بازنشستگی مسؤولیت گروه هنر دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتب درسی معاونت پژوهشی وزارت آموزش و پرورش را بر عهده داشت او در این سمت خدمات بسیاری در زمینة اعتلای هنرهای اسلامی و ایرانی داشته است.

وی دکترای نقاشی و هنرهای سنتی دارد. 45 سال است که نقاشی می‌کند و بیش از 30 جلد کتاب در زمینة آموزش هنر و پژوهش‌های هنری تألیف و در مجامعه هنری و علمی و مجلات بیش از 40 مقاله علمی ارائه کرده است. او علاوه بر زمینه‌های ادبی، تاریخی، و قرآنی در زمینه‌های هنرهای ایرانی و اسلامی نظیر طراحی، نقاشی سیاه‌قلم، رنگ و روغن، آبرنگ، قطاعی و لایه چینی، نگارگری، رنگ‌سازی سنتی، نقاشی روی چوب و قلمدان، نقاشی روی شیشه، سرامیک و چرم، نقاشی با رنگ‌های لعابی روی کاشی و سرامیک، خوشنویسی خطوط کهن آثاری ماندنی ارائه کرده است که 8 تابلو از آن‌ها در موزة آستان قدس رضوی مشهد نگاهداری می‌شود.

دکتر هراتی هم اکنون در فرهنگستان هنر «گروه‌ هنرای سنتی» و در گروه‌های برنامه‌ریزی هنرهای ایرانی دانشگاه‌ها عضویت دارد. مدتی هم مسؤولیت و مدیریت گروه‌های هنرهای تجسمی و نقاشی و هیأت علمی دانشگاه سوره را برعهده داشته است.

آثار خطی و نقاشی دست ساخته‌های وی تاکنون در چندین نمایشگاه داخلی و بین المللی جوایزی دریافت کرده‌است از جمله:

1. برندة جایزة اولین نمایشگاه بین‌المللی سمعی و بصری جهانی در تهران- سال 1350

2. برندة جایزة دوم وزارت آموزش و پرورش در دومین نمایشگاه سمعی و بصری کشور در تهران- سال 1351

3. برندة جایزة بهترین پژوهشگر هنرهای ایرانی دو سالانه گرافیک ایران – موزة هنرهای معاصر – سال 1373

4. برندة لوح تقدیر و جایزة ویژة ریاست جمهوری برای تألیف 3 جلد کتاب دربارة هنرهای قرآنی و ارائه آثار

5. برندة لوح تقدیر و جایزة نخست کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان- سال 1377

6. شرکت در ششمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم- بخش هنری- سال 1377

7. شرکت در اولین نمایشگاه بین‌المللی خوشنویسان جهان اسلام- موزة هنرهای معاصر تهران- سال 1377

8. شرکت در نمایشگاه‌ آثار هنرهای قرآنی و اسلامی ایران- بیروت- سال 1379

9. شرکت در نمایشگاه جامع هنرهای سنتی – فرهنگستان هنر- سال 1379

10. شرکت در اولین نمایشگاه آثار و هنرهای قرآنی جزیرة قشم- سال 1382

11. شرکت در دومین نمایشگاه بین‌المللی خوشنویسی جهان اسلام – سال 1381

12. شرکت در نمایشگاه خوشنوسیان نوگرا (گرایش های نوین)- مرکز فرهنگی و هنری صبا- سال 1383

13. شرکت در دومین نمایشگاه جامع پیشکسوتان هنرهای سنتی ایران- مرکز فرهنگی و هنری صبا- سال 1383

همة آثاری که دکتر هراتی با قم مو یا قلم نی و یا قلم مکتوب پدید آورده، سرشار از نوجویی و نوگرایی حاکی از بیان مفاهیم و یافته‌های جدیدی از ابداع و ابتکار در هنرهای قرآنی و ایرانی است. برخی از تألیفات ایشان نظیر کتاب‌های «تجلّی هنر در کتابت بسم‌الله، قرآن محلی، آیه نگاری در قرآن کریم، خط معقلی و کاربرد خط در هنرهای ترسیمی» حاوی نکات بسیاری است که برای اولین‌بار به آن‌ها پرداخته شده است.

دکتر هراتی هم‌اکنون سردبیری مجلّه رشد آموزش هنر را بر عهده دارد و با مجلات گلستان قرآن، کتاب ماه هنر و ویژه‌نامه‌های تخصصی فرهنگستان هنر همکاری دارد.