ابوالقاسم خزعلی

نام : ابوالقاسم

نام خانوادگی : خزعلی

تاریخ تولد : 1304

سال انتخاب : 1373

برگزیده شده در حوزه : پژوهش

منتخب دوره : اول

 
آیت الله ابوالقاسم خزعلی، در سال ۱۳۰۴ در شهر بروجرد، دیده به جهان گشود. پدرش غلامرضا، به شغل ندافی (پنبه‌زنی) روزگار می‌گذراند. خزعلی ده ساله بود که به همراه خانواده و برخی از بستگان به مشهد مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد. تا ده سالگی به فراگیری دروس ابتدایی پرداخت. سپس در مشهد مقدس دورة متوسطه را گذراند. در سال 1321 به معاهد علمی حوزوی راه یافت و در مدرسة نواب و مدرسة حاج حسن، ادبیات عربی و فقه را درحد سطح آموخت. او کتاب مغنی اللبیب را نزد محقق قوچانی و دروس رسائل، مکاسب و کفایه را نزد حاج شیخ هاشم قزوینی (ره) فرا گرفت و نیز حدود یک سال در درس خارج ایشان حاضر شد. سپس در سال 1327 به قم مهاجرت کرد و 12 سال در درس خارج فقه و اصول حضرت آیت الله العظمی بروجردی شرکت کرد. همچنین حدود دو سال از خارج فقه و اصول حضرت امام خمینی (ره) بهره گرفت. او از درس آیت الله محقق داماد ودیگر آیات عظام نیز استفاده کرد. در تفسیر و علوم معقول از مرحوم استاد علامه سید محمد حسین طباطبایی (ره) بهره مند شد و به تدریس دروس فقهی و درس تفسیر پرداخت. ایشان به دلیل داشتن استعداد ذاتی در فن سخنوری و خطابه شهرت ویژه‌ای دارد.

آیت الله خزعلی حافظ کل قرآن کریم و نهج‌البلاغه بود. ایشان سال‌های متمادی در حوزه های علمیة قم و مشهد مقدس برای طلاب و فضلای علوم دینی درس تفسیر قرآن کریم را بیان نموده است. ویژگی‌های روش تفسیری ایشان عبارت بود از:

1. برخورد آزاد و بدون پیش داوری با آیات قرآن کریم

2. آشنایی با ادبیات خالص عرب صدر اسلام

3. توجه به تاریخ نزول آیات

از ایشان تفسیری به زبان عربی برجای مانده که تفسیر سورة حمد آن منتشر شده است. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی وی تأسیس و ریاست بنیاد بین‌المللی غدیر بود. آیت الله خزعلی جزو بنیانگذاران مجمع جهانی اهل بیت (ع) بود و مدتی نیز به عنوان عضو شورای‌عالی این مجمع فعالیت کرد. او تا پایان عمر یکی از اعضاء مجمع عمومی مجمع جهانی اهل بیت (ع) بود.

بخش زیادی از زندگی آیت الله خزعلی به مبارزه با رژیم پهلوی گذشت. از آغازین حرکت‌های او در مبارزه بر ضد رژیم شاه، سخنرانی در رفسنجان بود که به دستگیری و تبعیدش به گناباد انجامید.

در ماجرای انجمن‌های ایالتی و ولایتی، خزعلی حامل پیام امام خمینی برای علمای نجف آباد بود. خزعلی در طول دوران حکومت محمدرضا شاه، یک بار در زندان قزل قلعه زندانی و سه بار تبعید شد. تبعید نخست ایشان به گناوه و دامغان بود که سه سال به طول انجامید. تبعید دوم به زابل بود و در تبعید سوم پنهان شد و روی نشان نداد.

آیت الله خزعلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد که وظیفه آن تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. وی هم چنین با حکم حضرت امام خمینی (ره) عضو شورای نگهبان قانون اساسی شد و سه دوره نیز به عنوان نماینده استان خراسان در مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد.او در طول دوران جنگ عراق علیه ایران بارها در جبهه‌ حضور یافت.

آیت الله ابوالقاسم خزعلی صبح روز ۲۵ شهریور۱۳۹۴ در تهران و پس از تحمل یک دوره طولانی بیماری در سن ۹۰ سالگی درگذشت.