نام : محمود
نام خانوادگی : روحانی
تاریخ تولد : 1315
سال انتخاب : 1373
برگزیده شده در حوزه : پژوهش
منتخب دوره : اول
محمود روحانی در سال 1315 در شهرستان مشهد دیده به جهان گشود. انتساب وی به دو خاندان علم و فضیلت خراسان (استاد مطهری و دکتر شریعتی) او را بیش از پیش در فضای قرآنی قرار داد. وی در دانشگاه تحصیل کرده و دکترای تخصصی بهداشت عمومی و گواهینامة بین المللی فوق تخصص در اپیدمیولوژی و آمار پزشکی را با رتبة ممتاز از همان دانشگاه دریافت کرده است. او در مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی، نمایندة اول مردم خراسان و عضو هیأت رئیسه این مجلس بود. او که در فاصله سالهای 1360 تا 1361 نیز به عنوان وزیر بهزیستی خدمت کرده است، هم اکنون استاد دانشکدة علوم پزشکی مشهد، (استاد نمونة دانشگاه های علوم پزشکی کشور)، عضو هیأت مدیرة بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی و عضو هیأت امنای بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی است. از مهم ترین تألیفات قرآنی چاپ شده ایشان کتاب «المعجم الاحصائی لألفاظ القرآن الکریم/ فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم» در 3 جلد شامل 2672 صفحه است که علاوه بر احراز عناوین گوناگون همچون کتاب سال جمهوری اسلامی ایران (1369)، کتاب برگزیدة دانشگاه های کشور (1370)، رتبة اول مسابقة کتاب سومین جشنوارة دهه فجر (1370)، موفق به دریافت چند لوح تقدیر شده است. دکتر روحانی در سال 1379 از طرف شورای شهر مشهد به عنوان شهروند نمونه در عرصه تحقیق و پژوهش معرفی گردید.
در کتاب « المعجم الاحصائی لألفاظ القرآن الکریم» مؤلف با دقت و شایستگی بسیار، طی دوازده سال با سی هزار ساعت تتبع و کوشش، فهرست تفصیلی جامع تمام کلمات قرآن مجید را با تفکیک آیات مکی و مدنی فراهم آورده و همة کلمات قرآن کریم را با ذکر مواضع آن ها بر اساس قرائت کوفی به دست داده است.
روش کتاب در ارائه جداگانه مواضع الفاظ بر حسب مکی و مدنی و به دست دادن ضوابط جدید برای شناخت آیات مکی و مدنی، که می تواند احتمالاً فرضیه ساز مطالعات ریاضی – آماری قرآن برای تعیین تاریخ تنزیل آیات باشد، مورد توجه و تقدیر بسیاری از دانشمندان و محققان جهان قرار گرفته است.
از ویژگی های کتاب مزبور، که آن را از سایر آثار متفاوت می کند، باید این مزایا را برشمرد:
1. نخستین فرهنگی است که تمام کلمات قرآن کریم و مواضع آن ها را در سوره ها و‌آیات، بر اساس شماره گذاری کوفی به دست می دهد.
2. ترتیب الفبایی این کتاب – با ضبط دقیق کلمات- دشواری استفاده از معجم های تنظیم شده بر حسب ماده و ریشة کلمات را از پیش پای برداشته است.
3. شماره گذاری مسلسل الفاظ در باب های الفبایی – که تاکنون در هیچ یک از معجم های قرآنی صورت نگرفته – امر ارجاع به کلمات را آسان کرده است.
دقت در نگارش، حسن سلیقه در تبویب و تنظیم مطالب، دو زبانه بودن مقدمه تحقیقی کتاب (فارسی و عربی)، همراه با پیشگفتار انگلیسی از دیگر امتیازات کتاب محسوب می شود.
این کتاب ویژگی های منحصر به فرد دیگری نیز دارد که در این مختصر نمی گنجد. دکتر روحانی علاوه بر تألیفات متعدد در زمینه علوم پزشکی، دو کتاب تحقیقی قرآنی – بنادی ولی زمان گیر – در دست تألیف دارد که ان شاءالله در آینده شاهد اتمام و انتشار آن ها خواهیم بود.