ابوالقاسم گرجی

نام : ابوالقاسم

نام خانوادگی : گرجی

تاریخ تولد : 1300

سال انتخاب : 1373

برگزیده شده در حوزه : پژوهش

منتخب دوره : اول

 
دکتر ابوالقاسم گرجی فرزند محمدحسن در دوم فروردین سال 1300 در شهر تهران دیده به جهان گشود. او پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در مکتبخانه، وارد حوزه علمیه تهران شد و علوم مختلف حوزوی از جمله صرف و نحو، منطق، معانی و بیان، فلسفه، فقه و اصول را تا سطوح عالی، از استادان نامدار آن عصر از جمله محمدرضا تنکابنی، سید عبدالهادی شیرازی، محمدحسین کاشف الغطاء، شیخ محمدحسین بروجردی و میرزا محمدعلی شاه آبادی و محمدرضا تنکابنی فراگرفت. وی همچنین از شاگردان سیدابوالقاسم خویی بود و از او و محمدحسین کاشف الغطاء اجازه اجتهاد دریافت کرد. وی در سال 1322 شمسی برای ادامة تحصیل در شاخة فقه و اصول به نجف اشرف رهسپار شد و در آن سرزمین مقدس از محضر استادان و مراجع بزرگواری چون مرحوم شیخ محمدعلی کاظمینی، سید عبدالهادی شیرازی، شیخ محمد کاظمینی شیرازی و بیش ازهمه از آیت الله العظمی خویی استفاده کرد و به موازات تحصیل در نجف اشرف به تدریس رسائل، مکاسب و کفایه اشتغال داشت. در سال 1330 به تهران برگشت و به درخواست تعدادی از اهل فضل درمدرسة حاج ابوالفتح فیروزآبادی و مدرسة مروی به تدریس سطح و خارج پرداخت. وی در سال 1332 در دانشگاه تهران به تحصیل الهیات و معارف اسلامی مشغول شد. در سال 1335 دورة لیسانس منقول و در سال 1338 دورة فوق لیسانس فلسفه و حکمت اسلامی و سرانجام در سال 1342 دورة دکترا را با درجة ممتاز به پایان رساند.

دکتر گرجی از سال 42 با سمت استادیاری و از سال 1348 با سمت دانشیاری و از سال 1352 با سمت استادی دانشگاه دررشته های مربوط به حقوق اسلامی در دانشگاه تهران انجام وظیفه نمود. ایشان در حال حاضر یکی از مبرزترین استادان دانشگاه است و با سابقة استادی در حوزه و دانشگاه، نسبت به موضوعات گوناگون اسلامی از احاطة کافی علمی برخوردار است. دکتر ابوالقاسم گرجی علاوه بر شرکت و سخنرانی در مجامع علمی داخلی و خارجی، دارای تألیفات متعددی است که از ارزش ویژه ای برخوردارند.

آنچه از آثار ایشان در مسائل حقوقی، فقهی، اصولی، تاریخی، منطقی و ادبی به چاپ رسیده متجاوز از 20 جلداست. برخی از آثار قرآنی وی عبارتند از:

1. تصحیح «الذریعه الی اصول الشیعه»: قدیمی‌ترین اصول فقه امامیه و از مهمترین تألیفات علم الهدی که دکتر گرجی آن را تصحیح و اعراب‌گذاری نموده و با حواشی و تعلیقات در دو جلد در سال‌های ۱۳۴۶- ۱۳۴۸ در چاپخانه دانشگاه تهران به چاپ رسیده است.

2. تصحیح، تحقیق و تعلیق «‌مسائل هامّه من مسائل الخلاف‌«

3. تصحیح تفسیر جوامع الجامع

4. ترجمه و تلخیص کتاب عده الاصول شیخ طوسی

5. تاریخ پیامبر اسلام(ص)، تالیف محمد ابراهیم آیتی که گرجی با تجدید نظر و حواشی و اضافاتی در سال ۱۳۵۸ش در دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. این کتاب در سال ۱۳۶۲ش، کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است.

6. علم اصول و نقش آن در میان علوم دیگر

7. تاریخ فقه و فقها

8. کتاب صرف و نحو

9. عموم عقود و ایقاعات (رساله دکتری گرجی(

10. آیات الاحکام

11. کلیات حقوق اسلامی

کتاب تحقیقی «‌تصحیح جوامع الجامع‌» وی به عنوان کتاب برگزیدۀ ممتاز ده سالۀ اول انقلاب (۱۳۶۷ش) انتخاب گردید. همچنین وی برگزیده بخش علوم انسانی در همایش ملی چهره‌های ماندگار در سال 1381 بوده و در سال 1375 موفق به دریافت نشان درجه یک علمی از رئیس جمهور وقت گردید.

دکتر ابوالقاسم گرجی در هفتم اسفند سال ۱۳۸۹ش برابر با ۲۲ ربیع الاول ۱۴۳۲ق، در سن ۸۹ سالگی دیده از جهان بست و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به خاک سپرده شد.