صدوسی و پنجمین
شماره فصلنامه علمی رسانه (ویژه تابستان
سال 1403) با تازه‌ترین موضوعات و مقالات پژوهشی در حوزه وسائل ارتباط جمعی از سوی
دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها منتشر شد.
به گزارش روابط‌عمومی
دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، مقالاتی که در این شماره از رسانه منتشر شده
شامل جدیدترین یافته‌های علمی در حیطه‌های مختلف پژوهشی است که توسط نویسندگان و
پژوهشگران عرصه رسانه ارائه شده و 8 مقاله با موضوعات متنوع را دربر می‌گیرد.
پیام‌های
آشکار و پنهان اینفودمی کرونا، تولیدات رسانه‌ای و منطق چندروایتی و
تک‌روایتی، انتشار تصویر متهم از منظر فقهی، سیاستگذاری فضای مجازی در آمریکا ،
...،و شاخص‌های ارزیابی عملکرد مدیران
شبکه‌های سیما از جمله موضوعاتی است که در این شماره مورد مطالعه قرار گرفته
است.
یرای آشنایی بیشتر خوانندگان با مطالب این شماره از
فصلنانه در زیر به عناوین مقالات و شرح مختصری از موضوعات مورد بررسی اشاره شده
است:
-
شناسایی مضامین شایعات و اخبار
جعلی شبکه‌های اجتماعی با موضوع کووید 19 / احسان رحیم زاده حناچی، اکبر
نصراللهی کاسمانی، محمد سلطانی فر، افسانه مظفری
اخبار جعلی وقتی
به سراغ بیماری‌های جهانگیر می‌روند، می‌توانند باعث ســردرگمی و رفتارهای مخاطره‌آمیز
در مردم شده و سلامتی شهروندان و امنیت جامعه را به مخاطره بیندازند. همچنین منجر
به بی‌اعتمادی جامعه به مسئولان بهداشتی شده و واکنش بهداشت عمومی را تضعیف کنند.
این موضوع می‌تواند شــیوع بیماری را تشدید یا طولانی کند. اولین گام در راه
مقابله با اطلاعات نادرست و اخبارجعلی، آگاهی از محتوای موضوعی آن اســت. وقتی
مشــخص شود که این اطلاعات حول محور چه موضوعاتی تولید و منتشر شده است، راه
مقابله با آنها هموارتر می‌شود. از این رو آشکارسازی ماهیت اینفودمی کرونا که در
دوران شیوع این بیماری بیشتر در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشــته شــد، می‌تواند
تصویر روشنی از جزئیات و ویژگی‌های اینفودمی کرونا در ایران ارائه دهد.
پژوهش حاضر، شــایعات و اخبار جعلی منتشــر شده در ســال
1400 در ایران بررسی را بررسی می‌کند. با توجه به این که در این ســال بحران کرونا
همچنان ادامه داشــته، عملکرد شــبکه‌های اجتماعی با توجه به دســته‌بندی ســه‌گانه
پیش از بحران، حین بحران و پس از بحران مورد مطالعه قرار گرفته اســت.
-
منطق چندروایتی/
تک‌روایتی در تولیدات رسانه‌ای (مورد مطالعه: مجموعه‌های تلویزیونی) / مهدی
مرادی، جمال محمدی
در میــان آثــار و تولیدات هنــری ژانرهای مختلــف، برخی
آثار ظرفیت آگاهی‌بخشــی و رهایی بخشــی دارنــد و صریحا ً یا تلویحا چنین رســالتی
برای خود قایلانــد. در این نوع آثار کنش واداشــتن مخاطب به مشــاهده و درک فعال
اثر، نه برعهده‌ی منتقد، که برعهده‌ی خود اثر هنری است. این نوع آثار نقطه مقابل
آن دسته از تولیدات هنری‌اند که به‌سبب پیروی از منطق تک‌روایتی مانع از استقلال
مخاطب می‌شـوند. مسـألة اصلی این پژوهش تحلیل تک‌روایتی یا چندروایتی حاکم بر برخی
آثار هنری و نوع ارتباط آثار چندروایتی با مخاطب است. در اینجا محوری‌ترین موضوع
همانا تحلیل بازنمایی چندروایتی در مجموعه‌های تلویزیونی و نوع پیوندی است که این
متون با مخاطبان خود برقرار می‌کنند. در این مطالعه با اتکا بر نمونه‌گیری نظری-
هدفمند دو مجموعة روزگار قریب و پروانه برای تحلیل انتخاب شدند که وجه مشترک آنها
روایت‌گری قصه‌ای تاریخی است.
-
امکان سنجی فقهی
حقوقی انتشار تصویر متهم در گزارش های تلویزیونی در مرحله تحقیقات مقدماتی جرم / حمید رضا
محمدی، یاسر تک فلاح
از حقوق متهم بر اساس مواد 91 و 96 آیین دادرسی کیفری عدم
افشاء و انتشار هویت او در مرحله تحقیقات مقدماتی جرم است. اما بعضا رسانه‌ها به
غیر از موارد مصرح در قانون، با تار کردن چهره متهمان، تصویر آنها را در مرحله
تحقیقات مقدماتی منتشر می‌کنند. مساله پژوهش حاضر این است که آیا با شــطرنجی کردن
تصویر متهمان در گزارش های خبری، ممنوعیت انتشار تصویر آنها از رســانه های جمعی
رفع می‌شــود ؟ پژوهش حاضر انتشار این تصاویر را از منظر فقه و حقوق مورد بررسی می‌دهد.
-
سیاستگذاری فضای
مجازی در آمریکا: تحلیل بیطرفی شبکه در زمینه تحولات تاریخی، حقوقی و سیاسی / سید
ابوالحسن فیروزآبادی، عبدالحسین کلانتری، حسین حسنی
دسترســی بی‌قید
و شــرط به اینترنت یکی از بحث‌های اصلی در زمینه سیاســتگذاری ارائه‌کننــدگان
خدمات اینترنتی در آمریکا اســت.
هدف این مقاله
مطالعه و تحلیل قانونگذاری و تنظیم مقررات مربوط به اصل بیطرفی شبکه در آمریکا
است. این اصل به طور ساده به معنای تضمین دسترسی آزادانه و برابر ارائه‌کنندگان
محتوا، خدمات و برنامه‌های کاربردی و نیز مصرف‌کنندگان به اینترنت و به عبارت دیگر
نگاه یکسان شرکت‌های ارائه کننده خدمات اینترنتی به مشتریان از منظر محتوایی است
که انتقال می دهند.
-
بهبود پیش بینی
علاقه کاربران در کلان داده توئیتر با استفاده از طبقه بند تجمعی / محمد
چاکرالحسینی فیروزآباد، رضا قائمی
امروزه، بیشتر امور و کارهای ضروری انسانها در بستر
اینترنت و شبکه‌های اجتماعی گرفته‌اند. این شبکه ها ازجمله توئیتر، تلگرام،
اینستاگرام و غیره، روز به روز درحال افزایش و رشد داده هستند. لذا تعداد کاربران
شبکه های اجتماعی درحال افزایش است و درنتیجه، حجم داده زیادی در این شبکه ها
درحال تبادل و ذخیره سازی است مدیریت، اماندهی و هرس کردن این کلان داده ها و
همچنین، پیش بینی رفتار کاربران شبکه های اجتماعی امری بسیار مهم است. یکی از روش‌های
مهم و تاثیرگذار جهت پیش بینی علاقه کاربر در شبکه های اجتماعی، تکنیک‌های طبقه
بندی است که هنوز در معیارهایی مانند دقت و صحت پیش بینی ضعف دارند. در این مقاله،
جهت پیش بینی علاقه کاربر در شبکه های اجتماعی توئیتر، از روش طبقه بندی تجمعی
مبتنی بر رای گیری استفاده شده است.
-
تحلیل همنشینی و
جانشینی نشانه‌های نوشتاری و تصویری در لوگوهای فارسی برنامه کودک / حسین
عابددوست، زیبا کاظم پور
لوگوی فیلم یک نشانه است که علاوه بر انتقال مفاهیم
نوشتاری از جنبه‌های بصری و زیبایی‌شناختی نیز برخوردار است. تحقیق حاضر در پی
پاسخ به‌این پرسش است که رابطه نشانه‌های تصویری و نوشتاری در لوگوتایپ‌های تلفیقی
برنامه کودک چگونه است و این روابط در فرآیند انتقال معنا چه نقشی دارند. هدف
تحقیق، تحلیل روابط همنشینی و جانشینی نشانه‌های تصویری و نوشتاری در این لوگوتایپ‌ها
و توصیف کارکرد ارجاعی آنها به محتوای فیلم است.
-
تحلیل ارتباط
برند- مشتری در اینستاگرام با رویکرد آمیخته / نازنین امامقلی،
شهرام هاشم نیا، اوژن کریمی
بازاریابی رســانه‌های اجتماعی یکی از مهمترین
اقدامات امروز در رسانه های اجتماعی است. مطالعه حاضر یک مطالعه بنیادی است که با
هدف ارائه الگوی تحلیل ارتباط برند- مشتری در اینســتاگرام در صنعت آرایشی و
بهداشــتی انجام شده است. این مطالعه از منظر فلسفی دردســته تحقیق‌های تجربه‌گرایانه
قرار می‌گیرد و با رویکردی قیاسی-استقرایی انجام شده است.
-
شناسایی شاخص‌های
ارزیابی عملکرد مدیران شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران / علیرضا
زرین کلاه، علی اکبر رزمجو، محمد علی هرمزی زاده
ارزیابی عملکرد یکی از کارکردهای مهم مدیریت منابع انسانی
در سازمان‌هاست. امروزه طراحی و به‌کارگیری سیستم مناسب ارزیابی عملکرد در سازمان‌ها
یکی از ابزارهای مهم برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح منابع، امکانات و منابع انسانی
سازمان‌هاست و در شناسایی شایستگی‌ها، نقاط قوت و ضعف مدیران نیز نقش ویژه‌ای
دارد. مدیران شبکه‌های تلویزیونی در ایران به‌عنوان راهبران و هدایتگران
ساختارهایی که متولی فرهنگ در جامعه هستند شناخت و ارزیابی دقیق عملکرد آنها بر
مبنای شاخص‌هایی معتبر، مهم و حیاتی است؛ این پژوهش باهدف شناسایی شاخص‌های ارزیابی
عملکرد مدیران شبکه‌های سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام شده است که در این راستا
جمع‌آوری داده‌ها به شیوه انجام مصاحبه با 17 نفر از کارشناسان و متخصصان صورت
پذیرفته است.